Unimallared सामान्यत: अवरक्त उपविभाग योजना वापरली जाते

इन्फ्रारेड (आयआर) रेडिएशनची सामान्यतः वापरली जाणारी उपविभाग योजना तरंगलांबी श्रेणीवर आधारित आहे. आयआर स्पेक्ट्रम सामान्यत: खालील प्रदेशात विभागले जाते:

जवळ-अवरक्त (एनआयआर):हा प्रदेश तरंगलांबीमध्ये अंदाजे 700 नॅनोमीटर (एनएम) ते 1.4 मायक्रोमीटर (μ मी) पर्यंत आहे. एसआयओ 2 ग्लास (सिलिका) माध्यमात कमी लक्ष कमी झाल्यामुळे एनआयआर रेडिएशन बर्‍याचदा रिमोट सेन्सिंग, फायबर ऑप्टिक टेलिकम्युनिकेशनमध्ये वापरले जाते. स्पेक्ट्रमच्या या क्षेत्रासाठी प्रतिमेची तीव्रता संवेदनशील आहे; उदाहरणांमध्ये नाईट व्हिजन गॉगलसारख्या नाईट व्हिजन डिव्हाइसचा समावेश आहे. जवळ-इन्फ्रारेड स्पेक्ट्रोस्कोपी हा आणखी एक सामान्य अनुप्रयोग आहे.

शॉर्ट-वेव्हलेन्थ इन्फ्रारेड (एसडब्ल्यूआयआर):"शॉर्टवेव्ह इन्फ्रारेड" किंवा "एसडब्ल्यूआयआर" प्रदेश म्हणून देखील ओळखले जाते, ते सुमारे 1.4 μm पर्यंत वाढते. एसडब्ल्यूआयआर रेडिएशन सामान्यत: इमेजिंग, पाळत ठेवणे आणि स्पेक्ट्रोस्कोपी अनुप्रयोगांमध्ये वापरले जाते.

मध्य-तरंगलांबी इन्फ्रारेड (एमडब्ल्यूआयआर):एमडब्ल्यूआयआर प्रदेश अंदाजे 3 μm ते 8 μm पर्यंत पसरतो. ही श्रेणी वारंवार थर्मल इमेजिंग, लष्करी लक्ष्यीकरण आणि गॅस डिटेक्शन सिस्टममध्ये कार्यरत असते.

लांब-तरंगलांबी इन्फ्रारेड (एलडब्ल्यूआयआर):एलडब्ल्यूआयआर प्रदेशात सुमारे 8 μm ते 15 μm पर्यंत तरंगलांबी समाविष्ट आहेत. हे सामान्यत: थर्मल इमेजिंग, नाईट व्हिजन सिस्टम आणि संपर्क नसलेले तापमान मोजमापांमध्ये वापरले जाते.

दूर-अवरक्त (एफआयआर):हा प्रदेश तरंगलांबीमध्ये अंदाजे 15 μm ते 1 मिलीमीटर (मिमी) पर्यंत विस्तारित आहे. एफआयआर रेडिएशन बर्‍याचदा खगोलशास्त्र, रिमोट सेन्सिंग आणि काही वैद्यकीय अनुप्रयोगांमध्ये वापरले जाते.

तरंगलांबी श्रेणी आकृती

एनआयआर आणि एसडब्ल्यूआयआरला कधीकधी "प्रतिबिंबित इन्फ्रारेड" असे म्हणतात, तर एमडब्ल्यूआयआर आणि एलडब्ल्यूआयआर कधीकधी "थर्मल इन्फ्रारेड" म्हणून संबोधले जाते.

Infer इन्फ्रारेडचे अनुप्रयोग

नाईट व्हिजन

इन्फ्रारेड (आयआर) नाईट व्हिजन उपकरणांमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते, ज्यामुळे कमी-प्रकाश किंवा गडद वातावरणात वस्तूंचे शोध आणि व्हिज्युअलायझेशन सक्षम होते. पारंपारिक प्रतिमेची तीव्रता नाईट व्हिजन डिव्हाइस, जसे की नाईट व्हिजन गॉगल किंवा मोनोक्युलर, उपलब्ध वातावरणीय प्रकाश, कोणत्याही आयआर रेडिएशनसह उपस्थित. ही डिव्हाइस आयआर फोटॉनसह येणार्‍या फोटॉनमध्ये इलेक्ट्रॉनमध्ये रूपांतरित करण्यासाठी फोटोकॅथोडचा वापर करतात. त्यानंतर दृश्यमान प्रतिमा तयार करण्यासाठी इलेक्ट्रॉन वेगवान आणि विस्तारित केले जातात. इन्फ्रारेड इल्युमिनेटर, जे आयआर लाइट उत्सर्जित करतात, बहुतेकदा या उपकरणांमध्ये एकत्रित केले जातात जे संपूर्ण अंधार किंवा कमी-प्रकाश परिस्थितीत दृश्यमानता वाढविण्यासाठी जेथे वातावरणीय आयआर रेडिएशन अपुरी आहे.

कमी प्रकाश वातावरण

थर्मोग्राफी

इन्फ्रारेड रेडिएशनचा वापर ऑब्जेक्ट्सचे तापमान दूरस्थपणे निश्चित करण्यासाठी केला जाऊ शकतो (जर एमिसिव्हिटी ज्ञात असेल तर). याला थर्मोग्राफी असे म्हटले जाते किंवा एनआयआर मधील अत्यंत गरम वस्तूंच्या बाबतीत किंवा दृश्यमान म्हणून त्याला पायरोमेट्री म्हटले जाते. थर्मोग्राफी (थर्मल इमेजिंग) प्रामुख्याने सैन्य आणि औद्योगिक अनुप्रयोगांमध्ये वापरली जाते परंतु उत्पादन खर्च मोठ्या प्रमाणात कमी झाल्यामुळे तंत्रज्ञान सार्वजनिक बाजारपेठेत कारवर इन्फ्रारेड कॅमेर्‍याच्या रूपात पोहोचत आहे.

थर्मल इमेजिंग अनुप्रयोग

इन्फ्रारेड रेडिएशनचा वापर ऑब्जेक्ट्सचे तापमान दूरस्थपणे निश्चित करण्यासाठी केला जाऊ शकतो (जर एमिसिव्हिटी ज्ञात असेल तर). याला थर्मोग्राफी असे म्हटले जाते किंवा एनआयआर मधील अत्यंत गरम वस्तूंच्या बाबतीत किंवा दृश्यमान म्हणून त्याला पायरोमेट्री म्हटले जाते. थर्मोग्राफी (थर्मल इमेजिंग) प्रामुख्याने सैन्य आणि औद्योगिक अनुप्रयोगांमध्ये वापरली जाते परंतु उत्पादन खर्च मोठ्या प्रमाणात कमी झाल्यामुळे तंत्रज्ञान सार्वजनिक बाजारपेठेत कारवर इन्फ्रारेड कॅमेर्‍याच्या रूपात पोहोचत आहे.

थर्मोग्राफिक कॅमेरे इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक स्पेक्ट्रमच्या इन्फ्रारेड रेंजमध्ये रेडिएशन शोधतात (अंदाजे 9,000-14,000 नॅनोमीटर किंवा 9-14 μm) आणि त्या किरणोत्सर्गाच्या प्रतिमा तयार करतात. ब्लॅक-बॉडी रेडिएशन कायद्यानुसार, त्यांच्या तापमानाच्या आधारे सर्व वस्तूंनी इन्फ्रारेड रेडिएशन उत्सर्जित केले असल्याने, थर्मोग्राफीमुळे एखाद्याचे वातावरण दृश्यमान प्रदीपनासह किंवा त्याशिवाय "पाहणे" शक्य होते. ऑब्जेक्टद्वारे उत्सर्जित झालेल्या रेडिएशनचे प्रमाण तापमानासह वाढते, म्हणून थर्मोग्राफीला तापमानात बदल पाहण्याची परवानगी मिळते.

हायपरस्पेक्ट्रल इमेजिंग

हायपरस्पेक्ट्रल प्रतिमा प्रत्येक पिक्सेलवरील विस्तृत वर्णक्रमीय श्रेणीद्वारे सतत स्पेक्ट्रम असलेले एक "चित्र" असते. विशेषत: एनआयआर, एसडब्ल्यूआयआर, एमडब्ल्यूआयआर आणि एलडब्ल्यूआयआर स्पेक्ट्रल प्रदेशांसह लागू केलेल्या स्पेक्ट्रोस्कोपीच्या क्षेत्रात हायपरस्पेक्ट्रल इमेजिंगला महत्त्व प्राप्त होत आहे. ठराविक अनुप्रयोगांमध्ये जैविक, खनिज, संरक्षण आणि औद्योगिक मोजमाप समाविष्ट आहे.

हायपरस्पेक्ट्रल प्रतिमा

थर्मल इन्फ्रारेड हायपरस्पेक्ट्रल इमेजिंग थर्मोग्राफिक कॅमेर्‍याचा वापर करून त्याच प्रकारे केले जाऊ शकते, प्रत्येक पिक्सेलमध्ये संपूर्ण एलडब्ल्यूआयआर स्पेक्ट्रम असतो. परिणामी, ऑब्जेक्टची रासायनिक ओळख सूर्य किंवा चंद्रासारख्या बाह्य प्रकाश स्त्रोताची आवश्यकता न घेता केली जाऊ शकते. असे कॅमेरे सामान्यत: भौगोलिक मोजमाप, मैदानी पाळत ठेवणे आणि यूएव्ही अनुप्रयोगांसाठी लागू केले जातात.

हीटिंग

इन्फ्रारेड (आयआर) रेडिएशन खरोखरच विविध अनुप्रयोगांमध्ये मुद्दाम हीटिंग स्रोत म्हणून वापरले जाऊ शकते. हे प्रामुख्याने आसपासच्या हवेला लक्षणीय गरम न करता ऑब्जेक्ट्स किंवा पृष्ठभागावर थेट उष्णता हस्तांतरित करण्याच्या आयआर रेडिएशनच्या क्षमतेमुळे आहे. इन्फ्रारेड (आयआर) रेडिएशन खरोखरच विविध अनुप्रयोगांमध्ये मुद्दाम हीटिंग स्रोत म्हणून वापरले जाऊ शकते. हे प्रामुख्याने आसपासच्या हवेला लक्षणीय गरम न करता ऑब्जेक्ट्स किंवा पृष्ठभागावर थेट उष्णता हस्तांतरित करण्याच्या आयआर रेडिएशनच्या क्षमतेमुळे आहे.

हीटिंग स्रोत

विविध औद्योगिक हीटिंग प्रक्रियेत इन्फ्रारेड रेडिएशनचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जातो. उदाहरणार्थ, मॅन्युफॅक्चरिंगमध्ये, आयआर दिवे किंवा पॅनेल्स बर्‍याचदा प्लास्टिक, धातू किंवा कोटिंग्ज सारख्या उष्णतेच्या साहित्यात काम करतात, कोरडे, कोरडे किंवा तयार करण्याच्या उद्देशाने असतात. आयआर रेडिएशन अचूकपणे नियंत्रित आणि निर्देशित केले जाऊ शकते, जे विशिष्ट भागात कार्यक्षम आणि वेगवान गरम करण्यास परवानगी देते.